Σε έξαρση η γρίπη στην Ελλάδα! 

2 νέοι θάνατοι τις τελευταίες μέρες...

Κατά το ΚΕΕΛΠΝΟ από τον Οκτώβριο του 2018 και μέχρι την περασμένη εβδομάδα (2η 2019) καταγράφηκαν 36 σοβαρά κρούσματα εργαστηριακά επιβεβαιωμένης γρίπης, εκ των οποίων τα 35 με νοσηλεία σε Μ.Ε.Θ. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι από αυτά τα κρούσματα μόλις τα 3 (ποσοστό 9%) ήταν εμβολιασμένα!

Κατά την ίδια περίοδο καταγράφηκαν συνολικά 4 θάνατοι από εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη. Οι 3 θάνατοι αφορούσαν σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν σε Μ.Ε.Θ και ένας θάνατος σε ασθενή χωρίς νοσηλεία σε Μ.Ε.Θ. Το πιο ανησυχητικό είναι πως οι δύο θάνατοι σημειώθηκαν τις τελευταίες ημέρες. 

Κάθε χειμώνα διανύουμε την περίοδο της γρίπης που ξεκινά τον Νοέμβριο, κορυφώνεται τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, και μπορεί να φτάσει μέχρι και τα τέλη Απριλίου!. Η περίοδος Ιανουαρίου – Μαρτίου είναι αυτή κατά την οποία η γρίπη παρουσιάζει πάντοτε έξαρση στη χώρα μας.  

Καθημερινά τα ΜΜΕ αναφέρονται στην ανάγκη του αντιγριπικού εμβολιασμού και μερικές φορές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου καθώς τα  δεδομένα κάθε χρόνο που περνά δείχνουν μεγάλο αριθμό των  νοσηλευόμενων περιστατικών στις μονάδες εντατικής θεραπείας και αύξηση των θανάτων. Για παράδειγμα την περίοδο 2016-2017 νοσηλεύτηκαν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) 276 άνθρωποι και απεβίωσαν 108. Το 90% των ανθρώπων που νοσηλεύτηκαν σε ΜΕΘ άνηκαν σε ομάδα υψηλού κινδύνου  και μόλις το 20% αυτών είχε εμβολιαστεί!

    Από τα στοιχεία αυτά, και με δεδομένο ότι η γρίπη πλέον έχει επιδημικό και όχι πανδημικό χαρακτήρα (όπως το 2009) φαίνεται ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε εφόσον φυσικά ακολουθούμε τους παρακάτω κανόνες: 

    

Παρακάτω θα βρείτε όλες τις σημαντικές πληροφορίες που πρέπει να γνωρίζετε για τις ιώσεις και ειδικά για την γρίπη και θα αναλυθούν οι προηγούμενοι κανόνες.

Ίωση είναι η μεταδοτική νόσος  που προκαλείται όταν ένας ιός εισβάλει στον οργανισμό μας. Υπάρχουν πολλά είδη ιών μερικοί από τους οποίους είναι ο ιός κοινού κρυολογήματος, αδενοιοί, ρινοϊοί, αναπνευστικός συγκοιτιακός ιός, κοροναϊοί, και συχνότατα, οι ιοί της γρίπης.

Αναφερόμαστε ειδικά στην γρίπη γιατί είναι από τις πιο σοβαρές και συχνές ιώσεις. Έχει μάλιστα βρεθεί ότι κάθε χρόνο στους 100 ανθρώπους θα κολλήσουν γρίπη τουλάχιστον οι 20. Είναι η ίωση που προκαλεί επιδημίες και πανδημίες με σοβαρό κοινωνικοοικονομικό αντίκτυπο σε κάθε χώρα.  Τον 20ο αιώνα 4 πανδημίες απασχόλησαν την ανθρωπότητα: Η Ισπανική το 1918 (με περίπου 50εκ θανάτους!), η ασιατική το 1957, η γρίπη του Hong-Kong το 1968 και η Ρώσικη το 1977.

Η γρίπη μεταφέρεται (κολλάει) με τη μεταφορά μικροσταγονιδίων από ένα άτομο μολυσμένο σε ένα υγιές, με τον βήχα, τον πταρμό και την έντονη ομιλία-γέλιο. Επίσης με την μεταφορά των παραπάνω σταγονιδίων στο στόμα μετά από επαφή των χεριών μας με μολυσμένα αντικείμενα. Μεταδίδεται μία ημέρα πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων μέχρι 5-7 ημέρες μετά, διάστημα που μπορεί να είναι μεγαλύτερο σε ανθρώπους με  εξασθενημένη άμυνα (ηλικιωμένοι και με πολλά προβλήματα υγείας). Σε χώρες με εύκρατο κλίμα όπως η δική μας, η γρίπη εμφανίζεται συνήθως τους μήνες Νοέμβριο έως Μάρτιο, ενώ στις τροπικές χώρες η γρίπη συμβαίνει όλο το χρόνο. Οι ήπιοι και καθυστερημένοι χειμώνες που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια εξηγούν την εμφάνιση της γρίπης αργά το χειμώνα (Ιανουάριο, Μάρτιο)

Τα συμπτώματα της γρίπης περιγράφηκαν πρώτη φορά από τον Ιπποκράτη το 412π.Χ. Οι ασθενείς που έχουν γρίπη εμφανίζουν συχνά πυρετό που μπορεί να είναι υψηλός, βήχα (παραγωγικό ή ξηρό), πονόλαιμο, καταρροή, μπούκωμα, δύσπνοια, καταβολή-αδυναμία, ρίγος ή φρίκια (αίσθημα κρύου νερού στο σώμα), πόνο στους μύες ή αρθρώσεις, αδυναμία, πονοκέφαλο, διάρροια και έμετο ιδιαίτερα στα παιδιά.

 Πως θα βοηθήσουμε τον οργανισμό μας να αντιμετωπίσει την ίωση;  Όταν είμαστε άρρωστοι πρέπει να αναπαυόμαστε στο σπίτι, να πίνουμε πολλά υγρά (νερό, σούπες, χυμούς), να τρώμε καλά και να αντιμετωπίζουμε τα συμπτώματα χωρίς υπερβολές: αντιπυρετικά μόνο επί υψηλού πυρετού, αποσυμφορητικά σπρέι για λίγες μέρες μόνο, να μην καπνίζουμε, να μην λαμβάνουμε αντιβηχικά σιρόπια και να μην προμηθευόμαστε αντιβιοτικά  χωρίς τη γνώμη ιατρού.

   Για να μειωθεί η πιθανότητα μετάδοσης θα πρέπει να καλύπτουμε την μύτη και το στόμα μας

με ένα μαντήλι όταν βήχουμε ή φταρνιζόμαστε και να το πετάμε μετά την χρήση του (Ατομικά μέτρα προστασίας). Επίσης θα πρέπει να χρησιμοποιούμε ατομικά μέτρα υγιεινής στο σπίτι (ποτήρι, πετσέτα κ.α), ενώ όταν υπάρχουν ιδιαίτερα ευπαθή άτομα στο σπίτι (έγκυες, βρέφη, ηλικιωμένοι) στο σπίτι καλό είναι να χρησιμοποιούμε ατομική μάσκα μιας χρήσης όταν αλλάζουμε δωμάτιο. Για να μην κολλήσουμε τους γύρω μας θα πρέπει να μείνουμε στο δωμάτιο τουλάχιστον για 24 ώρες αφού υποχωρήσει ο πυρετός.  Οι σκληρές επιφάνειες στο δωμάτιο μας (πόμολα, τραπέζια, τουαλέτες, νιπτήρες, τηλέφωνα, παιχνίδια) πρέπει να καθαρίζονται με σαπούνι και νερό ή με κοινά οικιακά καθαριστικά τα οποία έχει βρεθεί ότι καταστρέφουν τον ιό. Επιπλέον τα κλινοσκεπάσματα , οι πετσέτες, τα ρούχα και τα πιάτα μας πλένονται κανονικά μαζί με τα υπόλοιπα της οικογένειας.

 Όταν υπάρχει ασθενής με γρίπη στην οικογένεια ή στον εργασιακό χώρο, για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας (ειδικά αν έχουμε κάποιο πρόβλημα υγείας) θα πρέπει να αποφεύγουμε  εάν είναι δυνατό την στενή επαφή μαζί του. Είναι σημαντικό να πλένουμε συχνά και επιμελώς  τα χέρια μας με σαπούνι ή αντισηπτικό διάλυμα, να αποφεύγουμε  να πιάνουμε  τα μάτια, τη μύτη και το στόμα μας γιατί με τον τρόπο αυτό μεταδίδονται  οι ιοί.

Γιατί όμως γίνεται τόσο πολύς λόγος για τη γρίπη; Η γρίπη είναι μία από τις σοβαρότερες ιώσεις καθώς μπορεί να προκαλέσει πολλές επιπλοκές ιδίως σε ανθρώπους  που πάσχουν από κάποια νοσήματα. Η συχνότερη σοβαρή επιπλοκή είναι η πνευμονία που μπορεί να οφείλεται στον ίδιο τον ιό ή σε κάποιο άλλο μικρόβιο που εισέβαλε στον  οργανισμό μας λόγω εξασθένησης της άμυνας του .  Η γρίπη επίσης μπορεί να επιδεινώσει το άσθμα, την χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, την ηπατική και νεφρική ανεπάρκεια και να απορυθμίσει τον  σακχαρώδη διαβήτη. Κίνδυνο επίσης διατρέχουν όσοι  λαμβάνουν φάρμακα που εξασθενούν  την άμυνα του οργανισμού (ανοσοκατασταλτικά- χημειοθεραπείες), αν πάσχουν από αιματολογικές διαταραχές ή αν είναι ηλικιωμένοι. Στα παιδιά, η γρίπη μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση ενώ σε εγκυμονούσες μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές για την μητέρα και το κύημα. Για τον λόγο αυτό όσοι έχουν κάποιον από τους παραπάνω παράγοντες θα πρέπει να ενημερώνουν τον ιατρό τους.

Επιπλοκή όμως, μπορεί να εμφανίσουν ακόμα και υγιείς άνθρωποι. Τα συμπτώματα που πρέπει να μας ανησυχήσουν είναι:  δυσκολία στην αναπνοή ή γρήγορη αναπνοή, μπλε χρώμα στα χείλη ή στο δέρμα, εξάνθημα, πόνο στο στήθος ή στην κοιλιά, υψηλός πυρετό που δεν υποχωρεί με αντιπυρετικά και διαρκεί μέρες ή επανεμφανίζεται μετά από βελτίωση, έντονη κεφαλαλγία-ζάλη-σύγχυση, αδυναμία λήψης υγρών λόγω εμετών κ.α  Όλα τα παραπάνω αποτελούν λόγο άμεσης ειδοποίησης του ιατρού μας.Όσον αφορά τα ειδικά φάρμακα που υπάρχουν για την αντιμετώπιση της γρίπης, τα αντιϊικά,  χορηγούνται μόνο μετά από σύσταση ιατρού σε συγκεκριμένες περιπτώσεις (1.σε ασθενή με υποκείμενο νόσημα που προδιαθέτει σε αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών 2.όταν ο ιατρός εκτιμήσει ότι σε άτομα χωρίς άλλα νοσήματα υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών   και 3.σε άτομα που ήρθαν σε επαφή με μολυσμένο άτομο και κινδυνεύουν από επιπλοκές εάν νοσήσουν). Τα φάρμακα αυτά είναι αποτελεσματικά όταν χορηγηθούν νωρίς. ΔΕΝ υπάρχει κανένας λόγος λήψης αντι-ιικού φαρμάκου σε όλους τους ασθενείς και γενικά δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως θαυματουργά φάρμακα γιατί δεν παρέχουν πλήρη προστασία, όση τουλάχιστον μπορεί να προσφέρει το εμβόλιο της γρίπης. 

Είναι φανερό ότι για να προλάβουμε τις επιπλοκές και να χορηγήσουμε όπου χρειάζεται αντιϊικα πρέπει να γίνει έγκαιρη εξέταση από ιατρό σε περίπτωση που έχουμε συμπτώματα

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την πρόληψη της εποχικής γρίπης είναι o ετήσιος εμβολιασμός. Το πρώτο εμβόλιο κυκλοφόρησε το 1940 και έκτοτε παράγονται ετησίως ώστε να παρέχουν κάλυψη για νέους τύπους ιών γρίπης σύμφωνα με επιδημιολογικές παρατηρήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ανά τον κόσμο. Τα εμβόλια της γρίπης περιέχουν τμήματα από ιούς γρίπης και επομένως δεν μπορούν να προκαλέσουν γρίπη. Η αποτελεσματικότητα του εξαρτάται από τον άνθρωπο στον οποίο γίνεται και έχει βρεθεί μάλιστα ότι μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από επιπλοκές της γρίπης κατά 48% σε άτομα >65 ετών. Ο αυστηρός και ίδιος κάθε χρόνο τρόπος παραγωγής του επί 50 έτη, η χορήγηση εκατοντάδων εκατομμυρίων δόσεων μέχρι σήμερα και οι ελάχιστες ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκαλέσει, το καθιστούν απολύτως ασφαλές όταν χορηγείται σύμφωνα με τις ενδείξεις.

Το αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου ότι απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης.

Σύμφωνα με το εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών ο αντιγριπικός εμβολιασμός συνιστάται σε όλα τα άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 6 μηνών (εφόσον το επιθυμούν). Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όσο πιο πολλοί άνθρωποι εμβολιάζονται, τόσο βελτιώνεται η ανοσία του πληθυσμού (ανοσία αγέλης) με αποτέλεσμα να περιορίζεται η μετάδοση της γρίπης. 

Ο αντιγριπικός εμβολιασμός περιλαμβάνει 1 μόνο δόση του εμβολίου.

Eίναι ιδιαιτέρως σημαντικό ο αντιγριπικός εμβολιασμός να εφαρμόζεται σε άτομα (ενήλικες και παιδιά) που ανήκουν στις καλούμενες ομάδες αυξημένου κινδύνου. 

Οι ομάδες αυξημένου κινδύνου είναι οι εξής:

Σε ελάχιστες περιπτώσεις δεν πρέπει να γίνεται το εμβόλιο, όπως σε ιστορικό αλλεργικής αντίδρασης  σε προηγούμενο αντιγριπικό εμβολιασμό  ή αλλεργίας σε αυγά, όταν υπάρχει οξεία εμπύρετη νόσος, σε ιστορικό συνδρόμου Guillain–Barré ενώ δεν ενδείκνυται σε παιδιά κάτω των 6 μηνών.

Ο αντιγριπικός εμβολιασμός γίνεται ετησίως κατά προτίμηση τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο ή σε περιόδους επιδημίας. Στους ενήλικες αρκεί να γίνεται μόνο ΜΙΑ δόση εμβολίου κάθε χρόνο. 

Συνοψίζοντας, είναι φανερό ότι η καλύτερη προστασία από την γρίπη είναι η ενημέρωση από τον ιατρό μας για τον τρόπο πρόληψης των ιώσεων, την έγκαιρη αναγνώριση των επιπλοκών της, τα ατομικά μέτρα προστασίας και πάνω απ΄ όλα ο ετήσιος αντιγριπικός εμβολιασμός.

Τελευταία ενημέρωση 17/1/2019